✅ 1. Chống Sét Type 1 Là Gì?
Chống sét Type 1 là thiết bị được lắp tại điểm đầu vào hệ thống điện, thường ở tủ điện tổng (Main Distribution Board). Nó có nhiệm vụ bảo vệ hệ thống điện khỏi dòng sét trực tiếp, đặc biệt là khi công trình có hệ thống chống sét trực tiếp (kim thu sét).
▸ Đặc điểm nổi bật:
-
Dòng xung chịu được: 10/350 μs – mô phỏng sét đánh trực tiếp.
-
Khả năng chịu dòng lớn: lên đến 25kA – 100kA mỗi pha.
-
Không làm giới hạn điện áp tốt như Type 2 nhưng chịu được năng lượng cao.
-
Là tuyến phòng thủ đầu tiên trong hệ thống chống sét.
▸ Ứng dụng:
-
Trạm biến áp, nhà máy công nghiệp lớn.
-
Tòa nhà cao tầng có hệ thống thu sét.
-
Hệ thống điện khu công nghiệp, khu chế xuất.
⚡ 2. Chống Sét Type 2 Là Gì?
Chống sét Type 2 là loại SPD phổ biến nhất, có nhiệm vụ bảo vệ thiết bị khỏi các xung sét lan truyền trên đường dây điện. Các xung này có thể xuất hiện từ sét đánh gần, từ mạng điện hoặc thiết bị đóng cắt gây ra.
▸ Đặc điểm nổi bật:
-
Dạng sóng chịu được: 8/20 μs.
-
Dòng xung trung bình: từ 20kA – 40kA mỗi pha.
-
Giới hạn điện áp tốt, bảo vệ được thiết bị điện gia dụng, máy móc.
▸ Ứng dụng:
-
Lắp tại tủ điện tầng, tủ phân phối nhánh.
-
Các công trình không có hệ thống thu sét trực tiếp.
-
Dùng kết hợp với Type 1 trong hệ thống bảo vệ nhiều tầng.
🔌 3. Chống Sét Type 3 Là Gì?
Chống sét Type 3 là thiết bị SPD bảo vệ các thiết bị đầu cuối nhạy cảm như: máy tính, PLC, camera, thiết bị viễn thông... khỏi những xung điện nhỏ còn sót lại sau khi đi qua Type 1 và 2.
▸ Đặc điểm nổi bật:
-
Dòng xung chịu được nhỏ hơn: <5kA.
-
Dạng sóng: 1.2/50 μs.
-
Phản ứng cực nhanh, chống được xung rất nhỏ.
▸ Ứng dụng:
-
Gắn gần thiết bị cuối: ổ cắm, tủ mạng, tủ điều khiển.
-
Chỉ hoạt động hiệu quả khi đã có Type 2 hoặc Type 1+2 phía trước.
🔄 4. Chống Sét Type 1+2 Là Gì?
Type 1+2 là giải pháp kết hợp cả chức năng của Type 1 và Type 2 trong cùng một thiết bị. Giúp tiết kiệm chi phí, không gian lắp đặt, nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho hệ thống.
▸ Đặc điểm nổi bật:
-
Kết hợp cả hai dạng sóng: 10/350 μs và 8/20 μs.
-
Giải pháp lý tưởng cho nhà xưởng vừa, villa, trung tâm thương mại.
-
Đáp ứng được yêu cầu bảo vệ khi có hoặc không có kim thu sét.
▸ Ứng dụng:
-
Lắp tại tủ điện chính.
-
Công trình vừa phải, không muốn lắp riêng Type 1 và Type 2.
🧩 So Sánh Các Loại Chống Sét
Tiêu chí | Type 1 | Type 2 | Type 3 | Type 1+2 |
---|---|---|---|---|
Mức độ bảo vệ | Cao (sét trực tiếp) | Trung bình (xung lan truyền) | Thấp (xung nhỏ) | Kết hợp cả Type 1 và 2 |
Dạng sóng | 10/350 μs | 8/20 μs | 1.2/50 μs | 10/350 μs + 8/20 μs |
Dòng xung chịu được | 25–100 kA | 20–40 kA | <5 kA | 12.5–50 kA (tùy dòng) |
Vị trí lắp | Tủ điện tổng | Tủ tầng, phụ | Gần thiết bị cuối | Tủ điện chính |
Thiết bị đi kèm cần thiết | Type 2, 3 | Type 3 | Bắt buộc có Type 2 | Có thể dùng độc lập |
🧠 Tại Sao Phải Phối Hợp Nhiều Cấp SPD?
-
Sét đánh trực tiếp có thể gây dòng điện lên đến hàng trăm kiloamper, cần Type 1 để cắt năng lượng lớn.
-
Xung sét lan truyền cần Type 2 để giới hạn điện áp về mức an toàn cho thiết bị.
-
Thiết bị điện tử nhạy cảm cần Type 3 để tránh hỏng hóc vì xung nhỏ còn sót lại.
-
Nếu dùng chỉ một loại SPD, hệ thống có thể không được bảo vệ đầy đủ.
Do đó, thiết kế hệ thống SPD phân tầng Type 1 – 2 – 3 là giải pháp toàn diện được khuyến nghị bởi IEC 61643-11 và các nhà sản xuất thiết bị điện lớn như Schneider, Dehn, OBO, Phoenix Contact...
🛠️ Một Số Thiết Bị Chống Sét SPD Tiêu Biểu
Model SPD | Loại | Hãng | Ứng dụng |
---|---|---|---|
5SD74 Overvoltage Protection Devices | Type 1 | Siemens | Trạm biến áp, nhà máy |
iPRD40r | Type 2 | Schneider | Tủ điện tầng |
Acti9 Surge Arrester - iPRD1 | Type 1+2 | Schneider | Nhà cao tầng |
5SD74 Overvoltage Protection Devices | Type 2 | Siemens | Tủ điện công trình |
Acti 9 iQuick-PF, iQuick-PRD | Type 3 | Schneider | Tủ điều khiển, mạng LAN |
✅ Kết Luận
Hiểu rõ về chống sét Type 1, Type 2, Type 3 và Type 1+2 giúp bạn thiết kế hệ thống điện an toàn – hiệu quả – tiết kiệm chi phí. Mỗi loại SPD có vai trò riêng, không thay thế cho nhau, và khi phối hợp đúng cách, chúng sẽ bảo vệ toàn bộ công trình khỏi rủi ro do sét gây ra.
Hãy ưu tiên lựa chọn thiết bị chính hãng từ các thương hiệu uy tín như Schneider Electric, Siemens, OBO, Phoenix, để đảm bảo độ bền, hiệu quả và bảo vệ thiết bị điện tối đa.